สรุปน้ำท่วมเชียงใหม่ น้ำพัดจนช้างตาย ทำไมย้ายช้างไม่ทัน เกิดอะไรขึ้น - ตั้งคำถามวิธีเลี้ยง

 
         น้ำท่วมเชียงใหม่ แต่น้ำมาเร็วและพัดช้างของปาง ENP จนตายไป 2 เชือก สรุปเกิดอะไรขึ้น ด้านคนตั้งคำถามถึงวิธีการเลี้ยงช้างไม่ล่ามโซ่ แบบนี้ดีต่อมนุษยธรรม แต่วิกฤติมาทำลำบากจนช้างตาย สมควรหรือไม่ ?


         อย่างไรก็ตาม หนึ่งในเหตุการณ์น่าเจ็บปวดมากที่สุด คือการที่มีช้างจากปางช้าง ENP - Elephant nature park ที่ดูแลโดย มูลนิธิช้างและสิ่งแวดล้อม  ที่ตั้งอยู่ที่ตำบาลกึ๊ดช้าง อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่ ที่ถูกกระแสน้ำพัดจนช้างล้มไปทั้งหมด 2 เชือก ได้แก่ ช้างฟ้าใส และ พลอยทอง ซึ่งก่อนหน้านี้ ก็มีภาพของช้างพลอยทอง ซึ่งเป็นช้างตาบอด ได้พยายามฝ่าน้ำท่วมออกมายังที่สูงแล้ว แต่สุดท้ายน้ำมาไวและหนีไม่พ้น ช้างพลอยทองถูกน้ำป่าซัดและตายในที่สุด

            อ่านเพิ่มเติม น้ำท่วมเชียงใหม่หนัก ช้างลอยไหลตามน้ำจนคนถามเลี้ยงแบบปล่อย แจงเป็นเรื่องจริงไหม

ENP - Elephant nature park ดูแลโดน มูลนิธิช้างและสิ่งแวดล้อม คืออะไร

         
         ENP - Elephant nature park ที่ดูแลโดยมูลนิธิช้างและสิ่งแวดล้อม เป็นปางช้างที่เน้นการเลี้ยงช้างโดยอิสระ ไม่ล่ามโซ่ มีคอกให้นอนตอนกลางคืน โดยส่วนใหญ่ช้างจากปางนี้จะเป็นช้างพิการ ช้างป่วย ช้างที่เคยถูกทารุณกรรม ที่นี่มีโรงพยาบาลสัตว์เป็นของตัวเอง มีสัตวแพทย์ 24 ชั่วโมง และมีรายได้จากนักท่องเที่ยวที่มาเยี่ยมชมและซื้อสินค้า และเงินสนับสนุนจากองค์กรต่าง ๆ ทั้งในและต่างประเทศ

การช่วยช้างปาง ENP เป็นไปอย่างลำบาก ต้องนำควาญจากปางอื่นพาออกมา บางส่วนโดนน้ำป่าพัด

          การช้วยเหลือช้าง เป็นไปอย่างยากลำบาก ได้มีการประสานปางช้างในพื้นที่ใกล้เคียง ควาญช้างใกล้เคียง ให้มาช่วยเหลือช้าง อย่างอย่างพังแม่บุญ ช้างตาบอด 2 ข้างที่ติดอยู่ในคอกช้าง ได้พยายามใช้เท้ายืนเหนือคอกเพื่อให้หัวพ้น น้ำสูงกว่า 2 เมตรเกือบมิดหัวช้าง ทำให้ควาญต้องขึ้นไปบนหลังช้าง และอีกคนนั่งบนคอช้าง และเอาเชือกคล้องคอเพื่อจูงพังแม่บุญออกมา ควาญใช้เวลาหลายชั่วโมงจนสามารถพาช้างขึ้นฝั่งปลอดภัย

         ในขณะที่มีช้างบางส่วน โดนน้ำป่าพัด จนช้างลอยคอไหลไปตามแม่น้ำปิง บางช่วงช้างจะชูงวงขึ้นมาเพื่อหายใจแบบผลุบ ๆ โผล่ ๆ ซึ่งควาญได้พยายามตะโกนเรียกให้ได้ยินและให้ว่ายน้ำเข้ามาใกล้ฝั่ง แต่เมื่อช้างเข้ามาใกล้ฝั่ง น้ำก็ยังไหลแรงอยู่ ช้างก็เริ่มอ่อนแรง ทำให้เจ้าหน้าที่ท่านหนึ่งให้ใช้เรือคายัคว่ายไปใกล้ ๆ ช้างเพื่อนำทาง เพื่อให้ช้างตามมา และช้างก็เดินตามมาจนถึงพื้น

         ในขณะที่ช้างที่ตกค้าง ได้แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มคือ 1. กลุ่มช้างพิการ ช่างช้างตาบอด หูหนวก เหยียบกับระเบิด ประมาณ 10 เชือก และอีก 7 เชือกคือช้างดุร้าย ช้างตัวผู้ที่มนุษย์จะสัมผัสไม่ได้หรือไม่เคยสื่อสารกับมนุษย์

         ที่เชียงใหม่มีปางช้าง 80 แห่ง และ 38 แห่งอยู่ใน อ.แม่แตง และทุกแห่งประสบปัญหาน้ำท่วม แต่ทุกปางมีแผนอพยพข้างและย้ายช้างไปอยู่ในที่ปลอดภัยแล้ว แต่ที่ ENP กลับเป็นแหล่งเดียวที่มีปัญหา เพราะการเลี้ยงช้างแบบไม่ล่ามโซ แต่ใช้ระบบขังคอก ปางช้างอื่นสามารถมัดรวมช้างและย้ายไปพร้อมกันได้ แต่ปางช้างที่นี่จะมีช้างบางส่วนที่ทำไม่ได้ เพราะช้างไม่คุ้นเคยกับมนุษย์

         ทั้งนี้พบว่า ที่ปางแห่งนี้มีข้างทั้งหมด 127 เชือก โดนน้ำป่าพัดไป 4 เชือก 2 เชือกจมน้ำตาย, 1 เชือกช่วยไว้ได้ 1 เชือกยังสูญหาย เข้าใจว่าเตลิดเข้าป่า

คนถกหนัก วิธีเลี้ยงช้างไม่ล่ามโซ่ วิกฤติมาช้างไม่เชื่อคน จนพาออกมาไม่ได้ เลี้ยงยังไงช้างไม่คุ้นควาญ

         เรื่องนี้ได้เกิดข้อถกเถียงกันเรื่องการเลี้ยงช้างของทางปาง ที่ไม่เน้นการฝึกช้าง ไม่ล่ามโซ่ แต่ปล่อยให้อยู่ตามธรรมชาติ และมีคอกให้อยู่ตอนกลางคืน แต่พอเกิดวิกฤติกลายเป็นว่าช้างไม่คุ้นกับคน คนคุมช้างไม่ได้ และช้างบางส่วนต้องถูกปล่อยให้แช่น้ำหรือลอยพัดไปกับน้ำ ช้างที่ดุร้ายก็คุมไม่ได้ ควาญไม่กล้าไปเอาช้างออกมาจากคอก และต้องให้ควาญช้างจากปางอื่นเสี่ยงชีวิตเข้าไปช่วยเอาช้างออกมา เสี่ยงทั้งน้ำท่วม เสี่ยงทั้งโดนช้างทำร้าย บ้างก็พูดถึงว่า ลูกน้องของที่ปางช้างแห่งนี้มีเยอะมาก แต่ไม่มีใครกล้าเข้าไปช่วยช้าง เพราะไม่คุ้นเคยและกลัวช้าง จนเกิดคำถามถึงระบบข้างในว่าที่ปางเลี้ยงช้างแบบใด ถึงไม่วางระบบให้คนสนิทกับช้าง

         ในขณะที่ปางช้างอื่นน้ำท่วมเหมือนกัน และต้องการความช่วยเหลือเหมือนกัน แต่ปางช้างอื่นสามารถจัดการได้ดีกว่า ไม่ใช่ว่าไม่ต้องการความช่วยเหลือ แต่ปางช้างแห่งนี้เป็นปางใหญ่ แต่ไร้ระบบการจัดการในช่วงวิกฤติ ซึ่งหากช้างจะอยู่กับสังคมมนุษย์ ช้างก็ต้องถูกฝึกและควบคุม เพื่อที่เวลาวิกฤติจะได้ฟังมนุษย์ คุ้นโซ่ และออกมาได้เป็นโขลง ช่วยกันได้ทันที

อีกฝั่งชี้ ปัญหาไม่ได้อยู่ที่การเลี้ยง แต่อยู่ที่การจัดการวิกฤติ-ยืนยัน จะเลี้ยงช้างไม่ล่ามโซ่เหมือนเดิม

         ในขณะที่อีกฝั่งก็บอกว่า ช้างที่ ENP คือช้างแก่ พิการ ตาบอด ช้างที่ถูกทารุณกรรมาาก่อน จึงไม่มีกาล่ามโซ่ แต่ละตัวมีโรงนอนและรั้ว มีประตูกั้นให้เดินออกได้ แต่ครั้งนี้น้ำมาไวจนมิดโรงนอน  ช้างตัวผู้ที่มีปัญหาเป็นช้างดุร้าย ยอมรับว่าจุดนี้มีปัญหา เพราะดุและคุมยาก ไม่เคยถูกฝึกล่ามโซ่ ไม่เคยใช้ตะขอคุม ยอมรับว่ามีปัญหาในการที่ช้างเตลิดจนหนีการควยคุม ซึ่งต้องบอกว่า จะเลี้ยงช้างแบบใช้หรือไม่ใช้ตะขอ ไม่ใช่ปัญหา แต่ปัญหาคือภัยธรรมชาติที่เกิดจากการตัดไม้ทำลายป่า ปลูกพืชเชิงเดี่ยวที่สร้างปัญหา PM2.5 ให้ภาคเหนือ

         ด้านนางแสดงเดือน เลิศขัย ได้ยืนยันว่าปัญหาของเรื่องนี้ไม่ได้อยู่ที่วิธีการเลี้ยง สำหรับช้างพลอยทองที่ตายนั้น เป็นช้างตาบอดทั้ง 2 ข้าง เวลาไปไหนก็จะตามรอยเท้าเพื่อนในโขลง และส่งเสียงเรียกกัน แต่วันเกิดเหตุนั้น ทางปางได้ย้ายช้างพลอยทองไปไว้ในที่สูงที่หนึ่งแล้ว และคิดว่าตรงนั้นไม่น่าจะถูกน้ำท่วม เพราะตรงนั้นน้ำไม่เคยท่วม แต่กลายเป็นว่าน้ำมาเร็วและแรง และน้ำกกระแทกพลอยทองหายไปกับน้ำ ช้างมีบุญซึ่งเป็นช้างตาบอดก็โดนน้ำกระแทกเช่นกัน แต่มีบุญไปเกาะข้างบ้านควาญ ทว่าช้างพลอยทองโดนน้ำพัดไป

         อย่างไรก็ตาม ตนจะไม่เปลี่ยนแปลงวิธีการเลี้ยงช้าง หากมีการติดโซ่ช้าง ช้างก็จะโดนรั้งเอาไว้ ทำให้ไม่มีโอกาสรอด แต่เพราะช้างไม่มีโซ่ ช้างจึงสามารถใช้ขาพะยุงไว้กับรั้ว และช้างบางตัวต้องใช้เลื่อยตัดรั้วออกมา

         อย่างช้างฟ้าใสที่ตาย ก็เป็นช้างตาบอดที่พยายามหาช้างตัวอื่น แต่กลับไปเจอโซนน้ำเชี่ยว และช้างฟ้าใสก็หายไปกับน้ำ อีกทั้งควาญช้างของตนก็หายไป ไม่ทราบชะตากรรมด้วย