สิ่งที่เห็นอยู่นี้ เหมือนกล้วยตากที่กินได้ ความจริงไม่ใช่ ที่แท้คือสัตว์พันธุ์ใหม่ที่พบในไทย

          หน่วยปฏิบัติการซิสเทมาติกส์ของสัตว์ เปิดเผยภาพสัตว์ปริศนา สิ่งนี้ไม่ใช่กล้วยตากที่กินได้ แต่เป็นตัวกล้วยตากชนิดใหม่ของโลก 2 ชนิด พบได้ที่ประเทศไทย


          วันที่ 23 กันยายน 2567 เฟซบุ๊ก Animal Systematics Research Unit, CU ของหน่วยปฏิบัติการซิสเทมาติกส์ของสัตว์ ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีการโพสต์ถึงงานวิจัยใหม่ ตัวกล้วยตากชนิดใหม่ของโลก 2 ชนิด มีรายละเอียดดังนี้

          ตัวกล้วยตาก หรือทากเปลือยบก (land slug) เป็นสัตว์ที่อยู่ในกลุ่มหอยฝาเดียว แต่ร่างกายมีการลดรูปเปลือกไปจนหมด ไม่หลงเหลือเปลือกให้เห็นอีกเลย สัตว์กลุ่มนี้มีชื่อเรียกที่แตกต่างในหลายภาคของประเทศไทย เช่น คนในภาคอีสานเรียกว่าแมงลิ้นหมาหรือตัวลิ้นหมา คนในภาคเหนือเรียกว่าขี้ตืกฟ้า คนในภาคใต้เรียกว่าทากฟ้า และคนในภาคกลางเรียกว่าตัวกล้วยตากหรือทากดิน มักพบอาศัยตามกองใบไม้ผุพัง ใต้ขอนไม้ หรือบริเวณที่มีวัตถุปิดคลุมหน้าดิน ทั้งในแหล่งธรรมชาติและแหล่งที่ถูกรบกวนโดยมนุษย์

          คณะนักวิจัยนำโดยนางสาวบวรลักษณ์ มิตรเชื้อชาติ นิสิตระดับปริญญาเอกภายใต้การดูแลของ ศ. ดร.สมศักดิ์ ปัญหา หน่วยปฏิบัติการซิสเทมาติกส์ของสัตว์ ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ศึกษาตัวกล้วยตากในสกุล Valiguna crispa ทั้งหมดในประเทศไทย โดยปัจจุบันได้รายงานทั้งหมด 3 ชนิด มีชนิด Valiguna siamensis (Martens, 1867) หรือตัวกล้วยตากสยาม มีการกระจายทั่วประเทศไทย รวมถึงในประเทศเมียนมาและลาว


          นอกจากนี้เนื่องจากหน้าตาภายนอกของตัวกล้วยตากมีความคล้ายคลึงกันมาก จึงต้องอาศัยข้อมูลอวัยวะภายในและแผนภูมิต้นไม้เชิงวิวัฒนาการจากข้อมูลดีเอ็นเอในการแยกชนิด ทำให้ค้นพบตัวกล้วยตากชนิดใหม่อีก 2 ชนิด ดังนี้

          1. Valiguna semicerina Mitchueachart & Panha, 2024 ตัวกล้วยตากหลังเกลี้ยง พบได้ที่ภาคตะวันออกของประเทศไทย และยังพบได้ในประเทศกัมพูชาและเมียนมา

          2. Valiguna crispa Mitchueachart & Panha, 2024 ตัวกล้วยตากถ้ำขมิ้น พบได้แค่ที่ถ้ำขมิ้น จ.สุราษฎร์ธานี

          งานวิจัยนี้ได้เพิ่มพูนความรู้เกี่ยวกับทากเปลือยบกในวงศ์ Veronicellidae โดยชี้ให้เห็นว่ายังต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับความหลากหลายทางสัณฐานวิทยาและพันธุกรรมของทากเปลือยบกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เพื่อให้ได้รายชื่อชนิดที่ครอบคลุมใช้เป็นแนวทางในการอนุรักษ์และจัดการทรัพยากรความหลากหลายทางชีวภาพต่อไปได้ในอนาคต